Locatie De multifunctionele accommodatie De Hazelaar, waarin de bibliotheek te vinden is, is gevestigd
in het winkelcentrum van het dorp. Daardoor is de zichtbaarheid en de kans op spontane aanloop duidelijk
toegenomen: een flinke verbetering.
Exterieur Het gloednieuwe gebouw is dankzij de glazen pui en de duidelijk zichtbare bibliotheeklogo’s
erg uitnodigend.
Interieur De bibliotheek in Marum is fraai ingericht, met veel onbewerkt hout, lichtgroen en het
kenmerkende bibliotheek-oranje. De stellage-achtige meubels houden de vloer mooi vrij en geven de
ruimte een prettig open karakter. De nieuwigheid straalt ervan af; hopelijk krijgt het geheel in de loop
van de tijd nog wat meer kleur op de wangen.
Uitstraling De uitstraling van de vestiging is speels, zonder rommelig te worden. Je zou bijna vergeten dat je onder een systeemplafond loopt. Hier voelen veel inwoners van Marum zich ongetwijfeld thuis.
Logistiek De bibliotheek in Marum is onderdeel van het collectienetwerk van Biblionet Groningen, waardoor leden gratis beschikking hebben over een ruime collectie, ook die van bibliotheek Forum Groningen.
Programmering Naast de gebruikelijke activiteiten, zoals het Informatiepunt Digitale Overheid (IDO), Klik & Tik en het Taalhuis, kent de Bibliotheek Marum ook een handwerkgroep, een filmavond en een koffiemoment voor de buurt. Beduidend meer dan de gebruikelijke landelijke programmering, en dat valt te prijzen.
Collectie De collectie wordt in deze vestiging goed gepresenteerd, in mooie kasten en veel mogelijkheden tot frontale plaatsing. Dankzij de vrije uitwisseling met andere vestigingen van Biblionet Groningen is er, ondanks de kleine collectie in de vestiging, genoeg te kiezen. Leuk detail: in de Marumse vestiging is ook een zadenbibliotheek te vinden, waar bezoekers zaadjes kunnen meenemen om hun tuin een groener uiterlijk te geven.
Online De website is gebaseerd op het WaaS-concept van de Koninklijke Bibliotheek en is dus beperkt van opzet. Aan sociale media wordt wel veel aandacht besteed: deze worden gedeeld met heel Biblionet Groningen (Facebook) of met de bibliotheken in het Westerkwartier (Instagram en X).
Computers en werkruimte De leestafel neemt een centrale plek in in de bibliotheek. Ook elders kan men plaatsnemen aan een tafel om te werken of studeren – iets wat door jongeren uit de buurt volop wordt gedaan.
Tarieven Bibliotheek Marum valt onder Biblionet Groningen, dat een eenvoudig tarievenstelsel hanteert: voor volwassenen kost een abonnement 5,25 euro per maand, voor de jeugd is het uiteraard gratis. Leden lenen boetevrij en mogen materialen in heel Groningen ophalen en inleveren.
Openingstijden De bibliotheek is elke doordeweekse dag geopend van 9.00 tot 17.00 uur. Tot 14.00 uur is er sprake van onbemande openstelling; daarna is soms een medewerker en soms een vrijwilliger aanwezig. Op zaterdag en zondag is de bibliotheek gesloten. De openingstijden zijn weliswaar ruimer dan op de vorige locatie, die slechts drie dagen per week geopend was, toch vissen werkenden nog steeds achter het net.
Personeel Het is knap dat met zo weinig manuren een bibliotheek draaiende kan worden gehouden. De mogelijkheid een medewerker te spreken is beperkt, maar als we die te pakken krijgen, is het contact warm en vriendelijk.
Aantal inwoners Marum 6.090 (CBS)
Gemeente Westerkwartier: 64.893
BESTE BIBLIOTHEEK 2024 - FINALIST
TEKST: ANNE VAN DEN DOOL • FOTO’S: Stella Dekker
Finalist Beste Bibliotheek 2024
Marum (Biblionet Groningen)
Vorig jaar zomer verhuisde Bibliotheek Marum naar het nieuw gerealiseerde multifunctionele gebouw De Hazelaar. Daar maakte de bieb een frisse start, met een hip interieur, nieuwe samenwerkingspartners en nauwer contact met de buurt.
Zo’n huiskamer gun je ieder dorp.
Toestroom van bezoekers
Sinds juli 2023 bevindt de bibliotheekvestiging van Marum, in de Groningse gemeente Westerkwartier, zich in een nieuw gebouw, waarin ook zorg- en welzijnsorganisaties zijn gevestigd. Dat was hard nodig: het vorige gebouw was koud, tochtig, te klein en slecht vindbaar.
Dat dat nu wel anders is, is onder meer te zien aan de forse stijging van het aantal bezoekers en leden: in het eerste jaar ontving de vestiging bijna twee keer zoveel bezoekers als een jaar eerder, en zag de bibliotheek een toename in het ledenaantal van bijna vijftien procent. Dat is mede te danken aan de ruimere openingsuren, die mogelijk zijn dankzij een nauwe samenwerking met het sociaal werk. Ook het huiskamercafé draagt hier ongetwijfeld aan bij: elke ochtend en middag kunnen bezoekers hier terecht voor koffie en een praatje. Naar eigen zeggen ziet de bibliotheek veel van deze bezoekers terug bij de activiteiten – een knappe wisselwerking tussen de verschillende vormen van aanbod.
Samen biljarten, kaarten en schilderen
Ook de nauwe samenwerking met partners vergroot het bereik van de bibliotheek. Er wordt opgetrokken met de lokale kinderopvang, onderwijsinstellingen, Humanitas, de woningcorporatie en de Taalhuiscoördinator van het ROC. Dat levert mooie kruisbestuivingen op. Zo biedt de bibliotheek plek aan vrijwilligers die nieuwe Nederlanders helpen om de taal onder de knie te krijgen. Ook de biljartclub, kaartclub, yogales, schilderclub en een gezamenlijk diner met dorpsgenoten hebben hun plek in de bibliotheek gevonden. Verder kun je er terecht voor zaken als bloedprikken, de trombosedienst en logopedie. De keuken is ook te huur, evenals zalen voor vergaderingen, cursussen, lezingen, workshops en andere activiteiten.
Daarmee is de vestiging in Marum een duidelijk voorbeeld van hoe de bibliotheek als third place kan worden vormgegeven en een impuls geeft aan samenhang binnen een dorp, wijk of buurt. Het is mooi om te zien dat juist in kleine dorpen als deze ruimschoots wordt geïnvesteerd in een volwaardige bibliotheekvestiging, die vervolgens volop wordt gebruikt. Hiermee vervullen Biblionet Groningen en de gemeente een voorbeeldfunctie voor andere bibliotheekorganisaties en lokale overheden.
Bibliotheekblad 9 • November 2024
Bibliotheekblad 9 • November 2024
Locatie De vestiging ligt centraal, in het hart van het dorp. De bibliotheek wordt omringd door winkels en nieuwbouw. Niet zo gek: in de gemeente leeft de wens om te groeien naar 8.000 inwoners. Dat betekent dat er vooral gezinnen met kinderen in Heteren wonen, naast een grote groep vijftigplussers.
Exterieur De Huiskamer van Heteren is tegelijk ontwikkeld met de omliggende gebouwen in het gebied, en dat is te zien: het moderne pand gaat op een natuurlijke manier op in de straat. Met de supermarkt
om de hoek is het hopen op voldoende aanloop. De bibliotheekfunctie wordt aan de buitenkant niet bijzonder goed uitgelicht; je moet als bezoeker begrijpen dat dit onderdeel is van de huiskamerfunctie van het gebouw.
Interieur De vestiging is spiksplinternieuw en aangepast aan de laatste interieurtrends. Er is ruim voldoende zitgelegenheid, zowel aan tafel als op hippe fluwelen stoelen en langgerekte loungebanken.
Uitstraling Hoewel de Huiskamer van Heteren pas sinds dit jaar open is, weten bewoners hun weg al naar deze plek te vinden. Het bruist er van de mensen die op zoek zijn naar een kopje koffie, een plek om de krant te lezen of een goed boek.
Logistiek De verschillende bezoekersgroepen van de bibliotheek, het café en de winkel lopen op een soepele manier door elkaar. Daardoor ontstaat een gemoedelijke sfeer, die geen twijfel laat of hier geluid gemaakt mag worden.
Programmering Jaarlijks worden circa tweehonderd activiteiten georganiseerd – een fors aantal, dat alleen kan worden behaald door cocreatie met bewoners. Externe partijen weten de bibliotheek goed te vinden: er vinden groepsbezoeken van scholen plaats, er wordt samengewerkt met de kerk en de fysiotherapeut houdt er een koffiemoment. Ook zijn er de gebruikelijke Klik & Tik-cursussen, digitale en schrijfcafés. Het sociaal kernteam van de gemeente Overbetuwe houdt hier vergaderingen en spreekuren. In het NAH-café komen om de twee maanden mensen met niet-aangeboren hersenletsel bij elkaar om met elkaar te praten en ervaringen uit te wisselen. Verder kunnen inwoners in de vestiging DPD-pakketjes ophalen.
Collectie Er mag dan van alles gebeuren in de Huiskamer van Heteren, de boeken vervullen zeker niet alleen maar een decorfunctie. De collectie is niet bijzonder omvangrijk, maar wel slim ingevoegd in de ontmoetingsfunctie van de ruimtes. Met name de jeugdcollectie is aantrekkelijk opgesteld in huisvormige kasten. Doordat de collectie van de Bibliotheek Gelderland Zuid – van in totaal bijna een half miljoen titels – rouleert tussen de 27 vestigingen, blijft het aanbod fris. Ook het relatief hoge vervangingspercentage van 15% helpt daarbij.
Online Hoewel de Huiskamer van Heteren onder de Bibliotheek Gelderland Zuid valt, heeft de vestiging toch een aparte website. Dat komt de aantrekkelijkheid ten goede: de verschillende aspecten van de locatie worden goed uitgelicht. Alleen de programmering wordt niet bijzonder aantrekkelijk gepresenteerd, terwijl die juist het grote pluspunt van de vestiging vormt.
Computers en werkruimte Vergaderen hoef je in Heteren niet thuis aan de keukentafel te doen: je kunt ook terecht in de Kleine Huiskamer, een vergaderruimte die door iedereen kan worden gereserveerd. Ook het gezellige café – inclusief stamtafel – leent zich goed voor afspraakjes. Verder zijn er vier aparte werkplekken met computers.
Tarieven Een abonnement voor volwassenen kost 60,15 euro per jaar, een jongerenabonnement 24,70 euro per jaar. Verder is er een miniabonnement beschikbaar, waarbij je enkel 3,80 euro per item betaalt. Daarnaast is er een groot groepsabonnement voor 60,15 per jaar en een klein groepsabonnement voor 39,10 euro per jaar.
Openingstijden De Huiskamer van Heteren is op dinsdag tot en met zaterdag geopend: doordeweeks van 10.00 tot 17.30 uur, op zaterdag van 10.30 tot 16.00 uur. Op dinsdag en donderdag is de locatie ook van 19.00 tot 21.30 uur geopend, met uitzondering van zomermaanden juli en augustus. De vestiging is op maandag en zondag gesloten.
Personeel De huiskamer is duidelijk een plek voor en door dorpsgenoten. Er werken zo’n 45 vrijwilligers uit Heteren, met hart en ziel. Ze helpen onder andere mee met de inrichting, taarten bakken, activiteiten bedenken, boeken terugzetten, voorlezen en koffiebranden. Achter de bar staan ‘mensen met talent’: medewerkers die net wat meer begeleiding bij hun werkzaamheden nodig hebben. Zij worden begeleid door twee participatiemedewerkers, beschikbaar gesteld door de gemeente Overbetuwe. Hieruit blijkt ook weer de betrokkenheid van de gemeente bij de huiskamer. Daarnaast werken twee coördinatoren vanuit de bieb in de huiskamer; zij zijn verantwoordelijk voor het dagelijkse reilen en zeilen.
Aantal inwoners Heteren 4.965 (2021).
Toestroom van bezoekers
Sinds juli 2023 bevindt de bibliotheekvestiging van Marum, in de Groningse gemeente Westerkwartier, zich in een nieuw gebouw, waarin ook zorg- en welzijnsorganisaties zijn gevestigd. Dat was hard nodig: het vorige gebouw was koud, tochtig, te klein en slecht vindbaar.
Dat dat nu wel anders is, is onder meer te zien aan de forse stijging van het aantal bezoekers en leden: in het eerste jaar ontving de vestiging bijna twee keer zoveel bezoekers als een jaar eerder, en zag de bibliotheek een toename in het ledenaantal van bijna vijftien procent. Dat is mede te danken aan de ruimere openingsuren, die mogelijk zijn dankzij een nauwe samenwerking met het sociaal werk. Ook het huiskamercafé draagt hier ongetwijfeld aan bij: elke ochtend en middag kunnen bezoekers hier terecht voor koffie en een praatje. Naar eigen zeggen ziet de bibliotheek veel van deze bezoekers terug bij de activiteiten – een knappe wisselwerking tussen de verschillende vormen van aanbod.
Samen biljarten, kaarten en schilderen
Ook de nauwe samenwerking met partners vergroot het bereik van de bibliotheek. Er wordt opgetrokken met de lokale kinderopvang, onderwijsinstellingen, Humanitas, de woningcorporatie en de Taalhuiscoördinator van het ROC. Dat levert mooie kruisbestuivingen op. Zo biedt de bibliotheek plek aan vrijwilligers die nieuwe Nederlanders helpen om de taal onder de knie te krijgen. Ook de biljartclub, kaartclub, yogales, schilderclub en een gezamenlijk diner met dorpsgenoten hebben hun plek in de bibliotheek gevonden. Verder kun je er terecht voor zaken als bloedprikken, de trombosedienst en logopedie. De keuken is ook te huur, evenals zalen voor vergaderingen, cursussen, lezingen, workshops en andere activiteiten.
Daarmee is de vestiging in Marum een duidelijk voorbeeld van hoe de bibliotheek als third place kan worden vormgegeven en een impuls geeft aan samenhang binnen een dorp, wijk of buurt. Het is mooi om te zien dat juist in kleine dorpen als deze ruimschoots wordt geïnvesteerd in een volwaardige bibliotheekvestiging, die vervolgens volop wordt gebruikt. Hiermee vervullen Biblionet Groningen en de gemeente een voorbeeldfunctie voor andere bibliotheekorganisaties en lokale overheden.
Finalist Beste Bibliotheek 2024
Marum (Biblionet Groningen)
Vorig jaar zomer verhuisde Bibliotheek Marum naar het nieuw gerealiseerde multifunctionele gebouw De Hazelaar. Daar maakte de bieb een frisse start, met een hip interieur, nieuwe samenwerkingspartners en nauwer contact met de buurt.
Zo’n huiskamer gun je ieder dorp.
TEKST: ANNE VAN DEN DOOL
FOTO’S: GUIDO RONCKEN
BESTE BIBLIOTHEEK 2024 - FINALIST