Locatie Centraler kan een bibliotheek bijna niet gelegen zijn: op het centrale marktplein van het dorp,
midden in het centrum. Goed om te horen dat dit zo kort na opening al leidt tot meer bezoek aan de vestiging.

Exterieur In zo’n prachtig historisch gemeentehuis wil iedere bibliotheek wel zitten. Ook de partners
waarmee de bieb het pand deelt, zijn jaloersmakend. Jammer is wel dat de bibliotheek van buitenaf
onvoldoende zichtbaar is voor passanten, die niet weten dat de bieb zich in dit pand bevindt. Er is geen
aanduiding Bibliotheek op gevel, ingang of ramen.

Interieur Bezoekers aan het pand komen na een aantal glazen deuren binnen in een grote centrale hal
met een glazen dak, waar meteen een belangrijk deel van de collectie voor volwassenen te vinden is. De bibliotheek is verspreid over verschillende plekken op de begane grond en is niet afgeschermd van de andere functies. Die verdeling over de ruimte maakt het niet gemakkelijk je weg te vinden, maar gastvrouwen en -heren zijn hierbij behulpzaam. De jeugdboeken en de klantenservice zijn te vinden in een gedeelte dat bereikbaar is via een doorgang aan de linkerzijde van de centrale hal. De inrichting is modern, met veel groen en moderne kasten, maar is zoals de hele architectuur erg ingetogen. Er is een Voorleesarena voor kinderen – een trapsgewijs verhoogd zitmeubel – en er zijn meerdere tafels om aan te werken of studeren. Bezoekers kunnen tijdens hun verblijf een kopje koffie drinken in het café of op het terras in de groene binnentuin.

Uitstraling Aan de uitstraling van de bibliotheek is goed te zien dat die net is vernieuwd: de inrichting is modern. De grote open entreeruimte geeft lucht; de hoeken rondom de centrale hal zijn juist iets intiemer. Door de koele kleuren, de bakstenen muren en de glanzende vloer in grote delen van het pand komt de uitstraling echter wat kil over; dat bevordert – samen met een gebrek aan zitgelegenheid op verschillende afdelingen – de behoefte om langer in het pand te verblijven niet. Zelfs de Voorleesarena is weinig kleurrijk, terwijl dat juist voor kinderen erg voor de hand ligt.

Logistiek Bij de inrichting van de bibliotheek in Deurne stond duurzaamheid hoog in het vaandel. De verbouwing is aangegrepen om het gebouw direct te voorzien van ledverlichting, speciaal glas, warmte-koudeopslag en isolatie.

Programmering De bibliotheek in Deurne organiseert bijna driehonderd activiteiten per jaar. Elke woensdagmiddag wordt er van 14.30 tot 15.00 uur voorgelezen. Op donderdagochtend is er van 10.00-12.00 uur het Taalcafé voor hulp bij lezen, schrijven en rekenen. Er is ook een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO). Hoogtepunt in het aanbod is de samenwerking met de Poolse gemeenschap, met als drijvende kracht een community librarian van Poolse afkomst, die zich helemaal op deze bevolkingsgroep richt. De bibliotheek zet sterk en professioneel in op de Bibliotheek op School en is daarin erg succesvol.

Collectie Het lijdt geen twijfel: de bibliotheek in Deurne beschikt over een flinke collectie. Waar je je ook in het pand bevindt, altijd weet je je omringd door boekenkasten. Weinig boeken zijn echter aantrekkelijk gepresenteerd: we kijken vooral naar de ruggen. Zelfs bij materialen voor kinderen en jongeren is dat het geval, terwijl het juist voor die doelgroep essentieel is om de boeken prettig te presenteren. Een vervangingspercentage van 5% is behoorlijk laag; dat komt de aantrekkelijkheid van de collectie niet ten goede. Wie wil lenen van andere bibliotheken in de provincie moet daarvoor vijf euro betalen; dat zou beter geregeld kunnen worden in Noord-Brabant.

Online De website van de Bibliotheek Helmond-Peel, en daarmee ook van de bibliotheek in Deurne, is vormgegeven naar de Website as a Service-standaarden, en is daarmee weinig in het oog springend. Met name de foto’s van de vestiging die daarop staan kunnen wel wat vrolijker. Wel bijzonder wat betreft digitaal aanbod: omdat de omgeving van de bibliotheek een grote Poolse gemeenschap kent, is voor deze doelgroep een gratis app met duizenden Poolstalige e-books en luisterboeken beschikbaar.

Computers en werkruimte Er zijn veel tafels waaraan gewerkt en gestudeerd kan worden. Ook zijn er computers aanwezig waaraan leden één uur per dag gratis kunnen internetten. Niet-leden kunnen een internetbon kopen van 50 cent per halfuur.

Tarieven Volwassen leden betalen € 46,00 per jaar voor een abonnement; voor jeugdleden tot 18 jaar is het lidmaatschap uiteraard gratis.

Openingstijden De Bibliotheek Deurne is zes dagen per week geopend: op maandag, woensdag en vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur, op dinsdag en donderdag van 13.00 tot 19.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 13.00 uur. Deze openingstijden zijn zeker ruimer dan de gemiddelde kleinere bibliotheek, maar geven werkenden nog relatief weinig gelegenheid de bibliotheek te bezoeken. Een deel van de tijd zijn er bovendien geen medewerkers aanwezig om je van dienst te zijn; je kunt dan zelf boeken en andere materialen lenen en inleveren met de zelfserviceapparaten. Op dinsdag tot en met vrijdag vanaf 13.00 uur en op zaterdag vanaf 10.00 uur zijn er wel bibliotheekmedewerkers aanwezig. 

Personeel Wij stappen binnen op een bemande middag en worden vriendelijk te woord gestaan door vriendelijke medewerkers. Dat compenseert de kilte van het gebouw enigszins.

De bibliotheek heeft een enthousiast, maatschappelijk betrokken en zeer professioneel team.

Aantal inwoners Deurne 33.183 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS)

Sinds september 2023 is in het gemeentehuis in Deurne een vernieuwde bibliotheekvestiging te vinden. Dat is zeer welkom in een omgeving waar de laaggeletterdheid groot is en de behoefte aan kennis sterk. Een lang verblijf in de bibliotheek lijkt echter, door de koele inrichting en het gebrek aan zitgelegenheid, niet overal in het pand te worden aangemoedigd.

Opeenstapeling van problemen
Deurne ligt in de Peelregio, een gebied met twee gezichten: enerzijds leven hier volkse doeners, anderzijds is men nauw verbonden met de kennisregio Brainport. Daardoor is er economische voorspoed, maar heeft tegelijk een relatief groot deel van de bevolking (16%) te maken met een stapeling van problemen op het gebied van werk, gezondheid, zorg, wonen en financiën, waardoor ze in een isolement kunnen komen. Een lage taalvaardigheid behoort ook tot de kenmerken. Ook ziet de regio het aantal arbeidsmigranten groeien, werkzaam in distributie en land- en tuinbouw.

Samenwonen met partners
Daar ligt, kortom, een hoop werk voor de bibliotheek. De vestiging in Deurne ontfermt zich over het Noord-Brabantse dorp Deurne, ten westen van Helmond, en de nabijgelegen kerkdorpen Liessel, Vlierden, Neerkant en Helenaveen. De bibliotheek is in september 2023 verhuisd van het Cultuurcentrum naar het recentelijk verbouwde gemeentehuis: het Huis voor de Samenleving, waar ook verschillende andere maatschappelijke organisaties zijn gehuisvest. Naast de gemeente Deurne hebben ook Zorg in Deurne, welzijnsorganisatie LEVgroep, Stichting Leergeld, Senzer – voor ondernemingen met arbeidsgerelateerde vragen – en de politie er een plek.

Die verhuizing sluit goed aan bij de nieuwe koers van de Bibliotheek Helmond-Peel, die steeds meer focust op taken die zij naast het uitlenen van boeken heeft. Denk bijvoorbeeld aan het bevorderen van taal- en digitale vaardigheid van inwoners en het bieden van een plek voor kennisdeling en ontmoeting. Het Huis voor de Samenleving biedt hier mooie nieuwe kansen voor, ziet ook de organisatie, met name vanwege de verschillende instellingen die in het pand te vinden zijn.

Stijging in ledenaantallen
Al die positieve bewegingen hebben volgens de bibliotheekorganisatie nu, een jaar na de opening, al tot een forse stijging in het aantal leden en uitleningen geleid. Ook de actieve samenwerking met Deurnese scholen helpt hierbij: alle basisscholen hebben abonnement op de bibliotheek, waarmee ze hebben gekozen voor een intensivering van de samenwerking tussen onderwijs en bibliotheken en actief aan de slag willen om van hun leerlingen weer fanatieke lezers te maken.

De bibliotheek mag blij zijn met de verhuizing: de vorige vestiging was beduidend krapper, met weinig ruimte om activiteiten te organiseren. In deze vestiging komt de collectie, die met dank aan een bijdrage van de gemeente is uitgebreid, een stuk beter tot haar recht. Ook de programmering van de bibliotheek is verstevigd. De verwachting is dat de komende jaren de verbinding met de andere organisaties in het pand nog zal groeien, waardoor hierbij meer in gezamenlijkheid wordt opgetrokken.